Trekpleisters

Het Stropersbos is 478 ha groot en strekt zich uit over de gemeenten Sint-Gillis-Waas en Stekene. Het is een uniek bos met een variatie van loof- en naaldhout, kleinschalige akkers en schrale graslanden.

In het Huis van de Evolutie wordt aan de hand van fossielen een beeld gegeven van het verloop van de evolutie op onze aarde. Je gaat terug naar de Krijttijd, het Jura, Trias, Perm... om zo uiteindelijk te belanden bij de reconstructies van de vroege Cambrische en allereerste levensvormen.

Geen enkel Belgisch privémuseum evenaart de collectie van dit ruime Huis. Hier volg je talloze objecten en verhalen naar de tijd van toen. Fossielen en artefacten tot maar liefst 650 miljoen jaar oud illustreren de bakermat van de aarde en de evolutie doorheen de tijd.

Het Huis van de Evolutie is het hele jaar door dagelijks te bezoeken op afspraak.

In het dorpscentrum van Sint-Gillis-Waas staat de driebeukige, neogotische Sint-Egidiuskerk.

De kerk heeft grotendeels een neogotisch meubilair zoals een communiebank, een koorgestoelte en altaren. Het overige meubilair komt uit de vorige kerk zoals de barokke biechtstoel en de kansel.

Het orgel is sinds 1980 beschermd. In de kerk hangen 17e eeuwse schilderijen.

Het gerenoveerde Oud-vredegerecht herbergt een uitgebreid fotoarchief van De Klinge, Meerdonk, Sint-Gillis-Waas en Sint-Pauwels. Jaarlijks vindt hier een thematentoonstelling plaats.

De vergulde cijfers op de fries van dit schepenhuis leren ons dat het gebouw dateert uit 1742. Eerder stond hier een gebouw dat dienst deed als wachthuis voor soldaten en vergaderplaats voor de schepenbank. Het Oud-vredegerecht werd opgetrokken naar de plannen van landmeter Johannes Fredericus Manderscheidt. In het smeedijzeren hekwerk dat de dubbele bordestrap afschermt, zijn de letters 'St-Gillis' geaccentueerd.

Het gebouw deed tot 1961 dienst als gemeentehuis, nadien als politiecommissariaat.

Het Oud-vredegerecht is te bezoeken van Erfgoeddag (april) tot begin september elke derde zondag van de maand van 10 tot 12.30 uur. De inkom is gratis, groepen maken best op voorhand een afspraak.

In de tuin van het Sint-Helenagebouw (Blokstraat) kan je langs de straatkant enkele vliegers bewonderen. Het gaat om een kunstwerk uit de reeks ‘De Wondere Jaren’ van kunstenares Lut Vandebos uit Sint-Pauwels. Het is een interpretatie van de papieren vliegertjes die iedereen wel eens gevouwen heeft. Het werk is ruim drie meter hoog en bestaat uit een compositie van drie vliegers, waarvan er twee ‘vliegen’ en eentje geland is.

Deze twee identieke kapelletjes springen bij voorbijgangers onmiddellijk in het oog.

In de 18e eeuw stond hier slechts één kapel precies op de scheiding van het grondgebied Sint-Pauwels en Kemzeke. Dit 'Heerwegsch Kapelleke' werd druk bezocht zodat het offerblok steeds aanzienlijke bedragen bevatte. Deze offergelden waren bestemd voor de kerk van Sint-Pauwels. Door een overdracht van goederen kwam het kapelletje echter in het bezit van de parochie Kemzeke. De kerkbesturen kwamen tot een overeenkomst dat de kerk van Sint-Pauwels het geld mocht blijven innen op voorwaarde dat ze een jaarlijks bedrag afstonden aan de parochie Kemzeke.

Zoals bekend werden er tijdens de Franse periode veel kerkgoederen aangeslagen. Zo eiste het armbestuur van Sint-Pauwels de grond op rond de kapel en eigende het zich eveneens de inhoud van het offerblok toe. De Kemzekenaren beweerden dat giften aan de kerk toebehoorden en eisten hun deel. Toen ze dit niet kregen, braken ze het offerblok open en vervingen het door een nieuwe waarvan zij de sleutel hadden. Enkele misnoegde inwoners van Sint-Pauwels pikten deze brutaliteit niet en deden op hun beurt hetzelfde.

Uiteindelijk maakte de pastoor van Sint-Pauwels een einde aan de twist door de offergiften volledig aan Kemzeke toe te kennen. De koppige kerkmeesters van Sint-Pauwels besloten echter om een tweede kapelletje te bouwen op enkele meters van het eerste. Deze twee kapelletjes dragen sinds die tijd de spotnaam twistkapellekes mee.

Zelfs Don Quichote zou twijfelen om de Roomanmolen te bestormen. Deze mastodont staat stevig in het landschap. Zijn hoogte van 24 meter wordt op ons grondgebied amper overtroffen. Met twaalf stappen diameter biedt de windmolen ruimte voor allerlei culturele evenementen.
Deze ronde stellingmolen werd in 1847 als olie- en graanmolen gebouwd. Nadat hij verkocht werd aan bakker De Bruyne, werd hij enkel nog als graanmolen gebruikt. In de loop van de jaren veranderde hij meermaals van eigenaar. De familie Rooman was de laatste actieve maaldersfamilie.

Met de opkomst van het stoomgemaal werd er achter de molen een mechanische maalderij aangebouwd. De stoommachine werd in WO II verkocht als schroot.

De gerestaureerde molen is een beschermd monument. Sinds de restauratie wordt er terug graan gemalen.
Het is één van de hoogste molens (24 meter) van België. Hij heeft 6 zolders die bezocht kunnen worden.
De molen is gratis te bezoeken elke eerste en laatste zondag van april tot en met oktober van 13 tot 17 uur. Tijdens Open Monumentendag en de Oost-Vlaamse Molendag is de molen open van 10 tot 17 uur.

Begeleide groepsbezoeken kan je reserveren via Toerisme.

Meer info over de Roomanmolen vind je op www.roomanmolen.be

De Sint-Pauluskerk maakt deel uit van de beschermde site rond De Dries en de Roomanmolen.
Rond de kerk is een plantsoen aangelegd met een gedenkteken voor de Boerenkrijg en een monument voor de oorlogsslachtoffers.

Na bijna 40 jaar studie en onderzoek eindigden in 2016 de restauratiewerken aan de prachtige Sint-Pauluskerk, het interieur en de buitenomgeving. De kerk heeft een bewogen geschiedenis: ze heeft godsdienstoorlogen, de boerenkrijg en bezettingen overleefd.

Een gastheer/vrouw verwelkomen je iedere eerste en laatste zondag vanaf april tot en met oktober van 14 tot 18 uur in de Sint-Pauluskerk. Ter plaatse krijg je een brochure om zelf de kerk, glasramen, het altaar en de buitenomgeving te bewonderen. Dit bezoek is gratis. Tip: combineer dit met een bezoek aan de Roomanmolen.

Je kan deze kerk ook bezoeken (groepen tot 20 pers.) onder begeleiding van een gids, eventueel te combineren met een kleine historische dorpswandeling.

Het Oud-gemeentehuis pronkt met het uitgebreide fotoarchief van De Klinge, Meerdonk, Sint-Gillis-Waas en Sint-Pauwels. De jaarlijkse thematentoonstelling ontloopt elk cliché.
Het oud gemeentehuis van Sint-Pauwels biedt onderdak aan de tentoonstellingsruimte van de Heemkundige Kring De Kluize vzw. Deze vereniging beschikt over een enorme fotocollectie.
Het oud gemeentehuis is te bezoeken van Erfgoeddag (april) tot september elke eerste zondag van de maand van 10 tot 12.30 uur.

In 2008 verscheen het stripverhaal van De Rode Ridder: 'De Vedelaar van Sint-Pauwels' (nr. 220). In het stripverhaal beleeft Johan avonturen in heel de gemeente Sint-Gillis-Waas met als rode draad een plaatselijke legende van Sint-Pauwels.

De avonturen uit die strip werden zo'n succes dat men besloot de Rode Ridder te vereeuwigen met een bronzen standbeeld en een fietsroute. Deze route is te verkrijgen op de toeristische dienst en gidst je door alle deelgemeenten van Sint-Gillis-Waas.

Op de Klingspoorsite kan je een reconstructie van de Dodendraad terugvinden.

In het voorjaar van 1915 proberen de Duitsers de smokkel een halt toe te roepen door de aanleg van de dodendraad. Een elektrische draad onder hoogspanning moet smokkelaars afschrikken. De hoogspanning op de Dodendraad zorgt ervoor dat mensen bij het minste contact met de draad worden geëlektrocuteerd. De inwoners kennen in deze periode de gevaren van elektriciteit nog niet. Links en rechts van de elektrische versperring wordt een beschermingsdraad geplaatst in prikkeldraad of in kippengaas.

Inventieve smokkelaars vonden al snel tal van manieren om de draad te overwinnen: tonnen zonder bode, een houten raamsysteem, rubberen beschermkledij… Honderden waaghalzen langsheen heel de Belgisch-Nederlandse grens bekopen hun overtocht echter met hun leven waaronder minstens drie slachtoffers in De Klinge en Meerdonk.

Tijdens de Spaanse successieoorlog (1701-1714) was Fort Bedmar een belangrijk militair bolwerk. Het had toen een oppervlakte van 16 hectare en was een onderdeel van de verdedigingsgordel (Staats Spaanse Linies) van Sas van Gent tot Antwerpen. Het was een met wallen omgeven stervormig verdedigingswerk.

Fort Bedmar is een belangrijk historisch fort waarvan vandaag nog slechts weinig sporen overblijven. Binnen het Europese project Forten en Linies in Grensbreed perspectief werden er een aantal acties op touw gezet om het fort opnieuw te visualiseren.

Rondom Fort Bedmar werden kasseistroken en stepstones aangelegd die de contouren van het fort weergeven. De dwarsdoorsnede is een aanvulling op de kasseistroken die de structuur van het fort opnieuw leesbaar moeten maken. Deze dwarsdoorsnede is een constructie uit cortenstaal op het kruispunt van de Kapelledreef en de Fort Bedmarstraat en toont hoe de vroegere aarden binnenwal eruitzag. Dit was de laatste hindernis die aanvallers moesten overwinnen om het fort in te nemen. De stalen constructie is 10 meter lang en heeft een maximale hoogte van 4,55 meter.

Fort Bedmar is vandaag een drukbezochte camping.

De neogotische Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk van De Klinge is gebouwd in de periode 1848-1850 in opdracht van pastoor Livinus De Mil en vervangt de oude Recolettenkerk uit 1670.

De architect J. De Somme-Servais heeft deze kerk met driebeukig schip ontworpen. De hoofd- en zijaltaren, het koorgestoelte en de communiebank van 1850-1900 komen uit het atelier van De Preter van Borgerhout. De preekstoel is barok, de biechtstoelen zijn classicistisch en de doopvont dateert uit de late 17e eeuw.

Op het hoofdaltaar hangt het schilderij 'Tenhemelopneming van Maria' van Gaspar de Craeyer. Dit schilderij is afkomstig uit de vroegere abdij van Hulst.

Het orgel is beschermd erfgoed.

KLINGSPOOR is een boeiende site in De Klinge van waaruit je vier verschillende erfgoedthema's op een actieve manier kan ontdekken: spoor, klompen, grens en natuur.

Spoor
Spoor mee op het stukje spoorweg tussen Mechelen en Terneuzen! Op het ontmoetingsplein werd een nieuw perron gecreëerd naast een overgebleven authentiek stukje spoorweg. Op dit spoor prijkt nu een originele stoomlocomotief en een wagon die ingericht werd als ontvangstruimte.

Klompen
Duik in de geschiedenis van de Wase Klompennijverheid! In De Klinge leefde rond de jaren 1920 ongeveer de helft van de bevolking van de klompenmakerij. Ontdek in de omgeving de sporen die de klompenmakers hebben nagelaten.

Grens
Treed in de voetsporen van de smokkelaar die in dit grensgebied zeer actief was! (of nog steeds is?) De aanwezige grenspalen vind je terug vanaf Vaals tot aan het Zwin in Knokke.

Natuur
Ontdek de rustige pracht van de Clingse bossen en het Stropersbos! Recreanten zijn welkom op de vele paden in de natuurgebieden. Joggers, fietsers, wandelaars en ruiters krijgen de kans om van de rijke natuur te genieten.

BELEEFCENTRUM

Met de inrichting van een leer- en beleefcentrum is na jaren voorbereiding de laatste fase van de ontwikkeling van KLINGSPOOR voltooid.

In het leer- en beleefcentrum maken bezoekers kennis met de thema’s klompen, natuur, grens en de spoorweg Mechelen-Terneuzen. Dit actief en educatief centrum is ook voor kinderen.

Het is vrij te bezoeken vanaf mei t.e.m. oktober elke zondag tussen 14 en 17 uur.

Indien je graag in groep, onder begeleiding van een gids, KLINGSPOOR wil bezoeken, dan kan dit op afspraak. Hiervoor neem je contact op met dienst Toerisme van Sint-Gillis-Waas, zij bekijken graag met jou de mogelijkheden en regelen jouw bezoek.

Meer info over KLINGSPOOR vind je op www.klingspoor.be

Geniet van de weidse uitzichten vanaf het aangelegde fietspad op de Koningsdijk.

Deze dijk werd in 1673 aangelegd als grens tussen de Spaanse Nederlanden en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Vanop het fietspad kan je de vlaggenmast in cortenstaal van Fort Spinola zien. Deze vlaggenmast duidt aan waar Fort Spinola zich ooit bevond.

Ontdek alles over het Forten en Linies verleden van Sint-Gillis-Waas in de gratis brochure 'Van Parma tot Bedmar', verkrijgbaar in het toeristisch infokantoor.

Deze neoclassicistische kerk (1834-1844) omgeven door lindebomen bepaalt het dorpszicht.

De kerk is ontworpen door J. De Somme-Servais. De oorspronkelijke kapel, afhankelijk van de kerk van Vrasene, werd gebouwd in 1682. Pastoor Reyns liet in 1834 de kerk vergroten tot de huidige kerk. Het interieur dateert uit de 18e en 19e eeuw. Het orgel is sinds 1980 beschermd erfgoed. Jacob Jordaens schilderde de 17e-eeuwse 'Aanbidding der Herders'.

Geniet van de prachtige fauna en flora in dit boeiende natuurgebied. Vertrek vanuit het Natuurhuis voor een leerrijke tocht door het krekengebied.

Een reeks groene vissershuisjes steken als paalwoningen boven het water van de Grote Saleghemgeul uit. Deze kreek, van ongeveer 2,5 ha, is ontstaan na de Allerheiligen springvloed van 1570. Ze geeft via het Sint-Jakobsgat en de Kieldrechtse Watergang uit in de Grote Geule in Kieldrecht (beschermd erfgoed). Samen vormen zij het Saleghem Krekengebied. Dit krekengebied is gerangschikt als natuurmonument en erkend als natuurgebied. Het wordt beheerd door Natuurpunt Waasland Noord.

In het Saleghem Krekengebied vind je aan de Krekeldijk het Natuurhuis Panneweel. Dit bezoekerscentrum van Natuurpunt heeft een prachtige hoogstamboomgaard en een educatief landschapselementenpad. Deze bijzonderheden zijn tijdens de openingsuren van het Natuurhuis vrij toegankelijk.

In de weidse polders vind je zeldzame inheemse natuurelementen: planten, insecten, vogels. Met een beetje geluk kan je er o.a. de bruine kiekendief bewonderen. In de vele prachtige rietkragen kan je de zang beluisteren van ondermeer de kleine karekiet, de bosrietzanger, de blauwborst, de rietgors en de waterral. Het Saleghem Krekengebied herbergt eveneens een kolonie van ongeveer twintig blauwe reigers.

Dit kunstwerk is van Niko Van Stichel en is een weerklank van het Meerdonkse landschap, vandaar de naam 'Echo'. Vier typische elementen van het polderlandschap zijn erin terug te vinden: dijken, welen, canadabomen en boerderijen. In het kunstwerk zitten verschillende materialen, zoals polyester, staal, beton en palladium, verwerkt. Doordat het geplaatst is over het fietspad van de Saleghemdijk vormt het als het ware een poort naar Meerdonk.

Het bronzen beeld van Caroline Coolen stelt een landschap voor met een menselijke figuur en drie vossen. Het beeld  was de inzet van de wedstrijd ‘thuis voor een beeld’ van Radio 2 Oost-Vlaanderen en de provincie Oost-Vlaanderen in 2009. Om dit te kunnen winnen, werd een beroep gedaan op alle inwoners! Het beeld staat in een open landschap nabij de Kriekeputte en benadrukt de ruimte. De mens is herleid tot een anoniem silhouet maar de vossen zijn sprekend aanwezig, in de volledig bronzen groep kregen ze een opvallende rode vacht.