Inhoud
Voor de federale, regionale en Europese verkiezingen geldt er opkomstplicht. Als je niet in staat bent om naar de stembus te gaan en geen volmacht verleent, kan je vervolgd worden door de politierechter.
Voor de lokale en provinciale verkiezingen in Vlaanderen is stemmen niet langer verplicht. Als je jou die dag niet naar de stembus kunt begeven, kan je een volmacht geven, maar dat is niet meer verplicht.
Voorwaarden
De kiezer die niet zelf gaat stemmen, is de volmachtgever. De kiezer die gaat stemmen in de plaats van de volmachtgever, is de volmachtkrijger.
Een volmacht geldt voor alle verkiezingen waarvoor de volmachtgever uitgenodigd is. De volmachtkrijger moet dus stemrecht hebben voor minstens dezelfde verkiezingen als die waarvoor de volmachtgever stemrecht heeft.
De volmachtkrijger mag slechts één volmacht aanvaarden.
Je hebt steeds twee documenten nodig om een volmacht te geven: het volmachtformulier en een attest. Met het volmachtformulier geeft de kiezer een volmacht aan de volmachtkrijger. Beide personen onderteken het volmachtformulier. Het attest bewijst de reden dat de kiezer niet zelf naar het stemlokaal kan gaan. Welk attest je nodig hebt, hangt af van de reden waarom de kiezer een volmacht geeft.
De volmacht met een verklaring op erewoord is afgeschaft. Dit werd gebruikt wanneer een kiezer geen bewijsstukken kon voorleggen dat die in het buitenland zat. De verklaring op erewoord kan vanaf nu niet meer gebruikt worden om een volmacht te geven. De enige mogelijkheid die het Kiesdecreet vermeldt, is het voorleggen van bewijsstukken.
Meebrengen
Op de verkiezingsdag brengt de volmachtkrijger de volgende documenten mee naar het stembureau waar de volmachtgever moet stemmen:
het ingevulde en ondertekende volmachtformulier;
de eigen identiteitskaart;
de eigen uitnodigingsbrief;
de uitnodigingsbrief van de volmachtgever;
het attest dat bewijst dat de volmachtgever niet zelf kan gaan stemmen.
Procedure
Kiezers kunnen enkel een volmacht geven als ze niet zelf naar het stemlokaal kunnen gaan omwille van een van onderstaande redenen. Om dit aan te tonen hebben ze een bijhorend attest nodig.
De kiezer is omwille van medische redenen niet in staat om naar het stembureau te gaan. De kiezer voegt dan een medisch attest bij de volmacht. (Een arts die zelf kandidaat is, mag geen attest geven.)
De kiezer is om beroeps- of dienstredenen in het buitenland. De kiezer heeft dan een attest van de werkgever nodig dat bevestigt dat je op de verkiezingsdag niet kan gaan stemmen. De kiezer voegt een attest van de werkgever dat bevestigt dat je op de verkiezingsdag niet kan gaan stemmen bij de volmacht. Ook leden van het gezin van de kiezer die met hen in het buitenland verblijven, kunnen op basis van dat attest een volmacht geven.
De kiezer moet op de dag van de verkiezingen werken. De kiezer voegt een attest van de werkgever dat bevestigt dat je op de verkiezingsdag niet kan gaan stemmen bij de volmacht.
De kiezer oefent het beroep van schipper, marktkramer of kermisreiziger uit. De kiezer voegt bij de volmacht een attest waaruit de uitoefening van het beroep blijkt. De burgemeester van de gemeente waar de kiezer in het bevolkingsregister is ingeschreven, levert dan het formulier af. Ook de leden van het gezin die met de kiezer samenwonen, kunnen op basis van dat attest een volmacht geven.
De kiezer verkeert ten gevolge van een rechterlijke maatregel in een toestand van vrijheidsbeneming. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de directie van de inrichting waar die zich bevindt.
De kiezer kan niet naar het stemlokaal gaan om redenen in verband met zijn geloofsovertuiging. De kiezer voegt een attest van de religieuze overheid bij de volmacht dat bevestigt dat hij niet kan stemmen.
De kiezer is student en kan omwille van studieredenen niet naar het stemlokaal gaan. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de directie van de instelling waar die studeert.
De kiezer verblijft tijdelijk in het buitenland om andere redenen dan hierboven vermeld. De kiezer voegt bij de volmacht formulier van de burgemeester (of zijn gevolmachtigde) dat vaststelt dat hij niet kan gaan stemmen. De kiezer vraagt het formulier aan bij de burgemeester en voegt de nodige bewijsstukken toe aan de aanvraag. Mogelijke bewijsstukken zijn: reservatie reisbureau, hotelboeking, vliegtuigticket enz.
Een kiezer kan slechts één volmacht uitoefenen.
Op de verkiezingsdag zal het stembureau volgende zaken aanbrengen:
een datumstempel op de uitnodigingsbrief van de volmachtgever;
de vermelding ‘heeft volmacht gekregen’ op de uitnodigingsbrief van de volmachtkrijger.