Ligging en deelgemeenten
Ligging
Sint-Gillis-Waas is een landelijke gemeente gelegen in het noorden van het Waasland, in de provincie Oost-Vlaanderen. In Sint-Gillis-Waas gaan wonen en land- en tuinbouw samen in een gevarieerde natuurlijke omgeving.
Sint-Gillis-Waas grenst in Vlaanderen (provincie Oost-Vlaanderen) aan Stekene, Beveren-Zwijndrecht-Kruibeke en Sint-Niklaas, en in Nederland aan Hulst.
Deelgemeenten
Sinds 1 januari 1977 bestaat Sint-Gillis-Waas na een fusie uit vier deelgemeenten: Sint-Gillis-Waas, Sint-Pauwels, De Klinge en Meerdonk. De zuidelijke deelgemeentes (Sint-Gillis-Waas en Sint-Pauwels) en de noordelijke deelgemeentes (Meerdonk en De Klinge) worden van elkaar gescheiden door de E34, de verbindingsweg tussen Knokke en Antwerpen.
Oppervlakte
Totale oppervlakte van Sint-Gillis-Waas is 5.498 hectare.
Aantal inwoners
Sint-Gillis-Waas telt eind mei 2021 19.669 inwoners.
Wapenschild, vlag en logo
Wapenschild
Het wapenschild geeft het volgende weer:
“In lazuur een Sint-Gillis van goud, rechts vergezeld van een raap van zilver, gebladerd van sinopel.”
Bron: Onroerend Erfgoed – databank Heraldiek – Sint-Gillis-Waas
Vlag
De officiële gemeentelijke vlag bestaat uit vier kleurenvlakken van blauw en geel. In het eerste vlak bevindt zich een groengebladerde witte raap.
Bron: Onroerend Erfgoed – databank Heraldiek – Sint-Gillis-Waas
Logo
Het logo van gemeente en OCMW Sint-Gillis-Waas ziet er als volgt uit:
Het logo symboliseert het landelijke karakter van onze gemeente. Het natuurlijke aspect is terug te vinden in de blauwe kleur en in de twee lijnen, een verwijzing naar de vele fiets- en wandelpaden in onze gemeente. Het toeristische karakter is zelfs grensverleggend, dat illustreren de twee witte lijnen die schijnbaar verder gaan buiten het logo.
De sociale cohesie en het sterke verenigingsleven worden vormgegeven door de drie letters die met elkaar verbonden zijn en een geheel vormen.
We zijn een actieve en levendige gemeente, vandaar het schuine logo.
Het gebruik van het logo werd vastgelegd in een huisstijlhandboek.
Wens je het logo te gebruiken? Dan heb je de toestemming van de Communicatiedienst nodig. De Communicatiedienst beschikt eveneens over het logo in allerlei formaten.
Geschiedenis
Sinds 1977 vormen Sint-Gillis-Waas, Meerdonk, Sint-Pauwels en De Klinge samen de gemeente Sint-Gillis-Waas. Hieronder kom je meer te weten over de geschiedenis van de verschillende deelgemeenten:
Sint-Gillis-Waas
De vroegste sporen van bewoning in Sint-Gillis-Waas dateren uit de Bronstijd. Vanaf de 12e eeuw groeide de bevolking rond het klooster De Kluize. Dit klooster ontstond rond de kapel Cusforda, opgericht door Gerwinus en zijn volgelingen. Deze benaming is meteen de oudste vermelding (1123) die over Sint-Gillis is terug te vinden.
Gerwinus en zijn monniken verdwenen rond de 13e eeuw maar de naam ‘De Kluize’ bleef bestaan. De parochie werd gesticht in 1239 en vernoemd naar de heilige Egidius. Dankzij het omzetten van bosgronden in landbouwgrond en de winning van turf uit de veenvelden of moeren kon de bevolking zich uitbreiden en verspreiden.
Dat Sint-Gillis-Waas zich zo verder ontwikkelde, bewijst de toelating van Keizer Karel voor het organiseren van de jaarmarkt in 1554. De volgende eeuwen kenden een woelig verloop door de opeenvolging van oorlogen (Tachtigjarige Oorlog, Hollandse Oorlog, Spaanse Successieoorlog).
Ook de 20e eeuw bracht met beide wereldoorlogen heel wat oorlogsgeweld in de gemeente. In oktober 1914 viel het Duitse leger Sint-Gillis-Waas binnen en tijdens de vier bezettingsjaren die volgden, sneuvelden er 26 soldaten.
Op 9 oktober 1921 werd het oorlogsmonument van Alfred Courtens ingehuldigd ter ere van alle slachtoffers. Ook de Tweede Wereldoorlog eiste opnieuw heel wat slachtoffers.
Sint-Pauwels
Over de oorsprong van de nederzetting Sint-Pauwels is niets bekend. In 1236 was de bewoningskern rond ‘de Dries’ alleszins al voldoende groot om een eigen parochie te bezitten. Dat jaar vinden we immers voor het eerst een vermelding terug van de parochie Sint-Pauwels. De naam is afgeleid van de heilige Paulus.
De bewoningskern evolueerde en het bevolkingsaantal steeg. Doorheen de geschiedenis ontwikkelde zich enkele belangrijke heerlijkheden, waaronder het Hof ter Voorde. Het oorspronkelijk kasteel werd in 1263 gebouwd. Het werd daarna enkele keren vernield en heropgebouwd tot het huidige gebouw van 1930.
Een tweede belangrijke heerlijkheid is het Grauwesteen waarop van 1298 tot 1743 een kasteel stond.
Ook deze (deel)gemeente kende doorheen de eeuwen heel wat leed en oorlogsgeweld. Zo vernielden protestanten de kerk van Sint-Pauwels tijdens de Beeldenstorm. Daarnaast maakte de pest heel wat slachtoffers.
Sint-Pauwels leed eveneens onder de twee Wereldoorlogen. Gedurende de eerste vielen er 13 militaire slachtoffers en tijdens de tweede was er één slachtoffer te betreuren.
De Klinge
De naam De Klinge is afgeleid uit Klinga, wat binnenduin betekent. Het dorp ontstond door een aantal landduinen/zandbergen die gevormd werden tijdens de laatste IJstijd.
Begin 13e eeuw schonk de gravin van Vlaanderen ongeveer 40 ha grond in de plaats ‘Dorpe’ aan de Cisterciënzers van Cambron. ‘Dorpe’ is het latere De Klinge. Deze gronden trokken meer en meer boeren aan die de stukken land gingen bewerken. Dit verliep niet zonder problemen. De Klinge kampte immers doorheen de geschiedenis regelmatig met overstromingen.
De Tachtigjarige oorlog was belangrijk voor de geschiedenis van de (deel)gemeente. In 1570 was er een legioen Spaanse soldaten ingekwartierd (Spaans Kwartier) om Hulst aan te vallen. Daarnaast werd er een fortengordel aangelegd waarin met onder meer Fort Spinola en Fort De Klinge. Fort Bedmar speelde een grote rol tijdens de Spaanse Successieoorlog. Het fort zelf verdween maar in het landschap zijn er nog duidelijk sporen van te zien.
Vanaf 1794 tot 1815 vormde De Klinge met het Zeeuwse Clinge één gemeente.
De Klinge ontwikkelde in de 19e eeuw verder met het station en de treinverbinding Mechelen-Terneuzen. Zo kwamen er hotels en herbergen bij.
In de eerste helft van de 20e eeuw werd de klompenmakerij een typische en belangrijke economische bedrijvigheid van het dorp. De klompenmakers voerden vooral naar Nederland uit.
De grens met Nederland was vaak bepalend in de dorpsgeschiedenis. Zo vluchtten vele Klingenaars tijdens de Eerste Wereldoorlog naar het neutrale Nederland. Een drie meter hoge draad, voorzien met 2000 volt, werd daarom geïnstalleerd: de Dodendraad. Toch werden er vele mensen en goederen over de grenzen gesmokkeld.
Meerdonk
De eerste vermelding van Meerdonk vinden we in een oorkonde van 1269. De naam betekent zoveel als zandige verhoging die opduikt uit laagliggend land dat regelmatig onder water loopt. Deze beschrijving verwijst meteen naar de belangrijkste economische activiteit: de turfontginning waardoor de Meerdonkse bewoningskern ontwikkelde. Nu nog verwijzen enkele straatnamen (Turfbanken, Panneweel) naar de ontginning van turf.
Overstromingen bedreigden echter deze bloei. In 1584 was er een grote overstroming tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Het noorden van Meerdonk werd pas opnieuw ingepolderd tussen 1648 en 1653.
Door de jarenlange afzetting van vruchtbaar slib werd Meerdonk daarna grotendeels een landbouwgemeente.
Meerdonk was oorspronkelijk een gehucht van Vrasene en behoorde daar ook kerkelijk aan toe tot 1807.
Op 1 maart 1845 werd het een onafhankelijke gemeente.
Een belangrijke gebeurtenis tijdens de Eerste Wereldoorlog is de moord op Duits politieagent Kipnase in 1918. De dader was onbekend en enkele inwoners van Sint-Gillis-Waas en Meerdonk werden toen opgesloten.
Jumelage
Algemeen
Een jumelage of verbroedering is het aangewezen middel om vriendschapsbanden met elkaar te bevestigen en te ondersteunen. In het kader van een jumelage worden op regelmatige basis activiteiten van ontmoeting en samenwerking tussen bevolkingsgroepen en verenigingen uit beide verbroederde gemeenten georganiseerd.
Ontstaan verbroedering tussen Sint-Gillis-Waas en Águeda (Portugal)
Na het busongeval* van de volksdansgroep uit Águeda (Portugal), na hun deelname aan het volkskunstfestival in 1997, groeide zowel in Sint-Gillis-Waas als in Águeda de intentie om nadere banden met elkaar te onderhouden. De voorbereidingen werden gestart en beide gemeenteraden keurden de overeenkomst van verbroedering tussen Sint-Gillis-Waas en Águeda goed.
Tussen donderdag 24 en maandag 28 augustus 2000 kwam een 65-koppige Portugese delegatie kennismaken met hun zusterstad Sint-Gillis-Waas op cultureel, toeristisch en economisch vlak.
Tijdens een ceremonie werd de officiële jumelageakte door burgemeester Willy De Rudder en burgemeester Manuel Castro Azevedo plechtig ondertekend.
* Busongeval
Bij het vertrek van de Portugese groep ‘Grupo folclorica da Regiao do Vouga’, na haar deelname aan volkskunstfestival Drieske Nijpers, gebeurde een busongeval in de nacht van dinsdag 12 op woensdag 13 augustus 1997. De bus met de Portugese dansers kwam in aanrijding met een vrachtwagen op de autosnelweg Bordeaux – Bayonne in Frankrijk. Tien Portugezen lieten het leven bij dit tragisch ongeval.
Een afvaardiging van het gemeentebestuur Sint-Gillis-Waas reisde af naar Mourisca do Vouga, de thuishaven van de Portugese groep, om de begrafenis bij te wonen. Ongeveer 15.000 mensen waren aanwezig tijdens deze begrafenisplechtigheid.
In memoriam:
- José Maria Marques
- Arlindo Manuel Lopes Saraiva
- Maria Celina Carvalhal Saraiva
- João Pedro da Silva Lopes
- José Joaquim Coelho de almeida
- José Maria Moco Costa
- José Ferreira Estima
- João Juvêncio Ferreira de Almeida
- José Marcelino Pinho Carvalhal
- Fernando Leal Pereira
Ligging Águeda
Águeda is een Portugese stad, gelegen aan de Costa de Prata in de toeristische streek Rota da Luz. De stad bevindt zich op 1.995 km van Sint-Gillis-Waas. Gevestigd in een overgangsgebied tussen zee en bergen, op het kruispunt van verschillende verbindingswegen, kent Águeda een oude en rijke geschiedenis. Águeda is 360 km² groot en telt ongeveer 45.000 inwoners. Deze stad ligt ongeveer 70 km van Porto en 230 km van Lissabon. De zee ligt op 25 km.
Jumelageprojecten
2001
Van donderdag 19 juli tot en met maandag 23 juli 2001 werd een jumelagebezoek georganiseerd voor een delegatie uit Sint-Gillis-Waas en startte ook de verbroedering officieel in Águeda. 65 deelnemers uit verschillende categorieën (cultuur, jeugd, senioren, sport, afvaardiging gemeentebestuur) namen deel aan verschillende activiteiten.
2005
Van woensdag 29 juni tot en met dinsdag 5 juli 2005 organiseerde het gemeentebestuur van Águeda een jongerenproject. Een 30-tal jongeren van de gemeente Sint-Gillis-Waas werden uitgenodigd om hun zusterstad te leren kennen gedurende een hele week en dit op cultureel, toeristisch en economisch vlak.
Opnieuw leven inblazen
Na het bezoek in 2005 viel de jumelage stil. De oorzaak hiervan was waarschijnlijk een bestuurswissel in Águeda. Vanuit Sint-Gillis-Waas werden nog mails verstuurd met voorstellen maar deze bleven onbeantwoord.
In 2013 startte een eerste nieuw initiatief namelijk een intercultureel project tussen de zesdejaars van de scholen De Zandloper uit Sint-Pauwels en het Instituto Duarte Lemos uit Águeda. Leerkrachten Kevin Lossie en Sandrine Herculano coördineren het project. Er werd een Facebook pagina aangemaakt: ‘Cooperation Duarte Lemos - GLS De Zandloper’. Daar staan enkele kleine artikels, links naar de schoolwebsites en foto’s op. Ook via prentbriefkaarten en brieven komen ze in contact met elkaar. De voertaal is Frans, zodat de leerlingen ook hun talenkennis kunnen verrijken.
2012
In 2012 kwam een delegatie (burgemeester, personeelslid gemeentebestuur Águeda, danskoppel van de grupo Folclorico Regiao do Vouga vanuit Águeda) voor Drieskes Kerremes (de groep uit Portugal was geen gastgroep op Drieskes Kerremes 2012) en de euromarkt in Sint-Niklaas. Op deze euromarkt nam een inwoonster van Águeda deel.
2014
Privé werd er nog naar onze zusterstad afgereisd. Schepen Lippens, echtgenote en vrienden trokken in het voorjaar naar Portugal met ondermeer een bezoek aan Águeda. Daar werd voor een eerste maal het internationaal voetbaltornooi ‘Pateiracup’ vernoemd.
Het bestuur uit Águeda nodigde dan ook begin 2014 een jeugdvoetbalteam van onze gemeente uit om hieraan deel te nemen. Onze gemeente besloot om 12 kinderen geboren in 2002 af te vaardigen. Een selectie ging vooraf en 11 jongens en 1 meisje vertrokken samen met een delegatie van het bestuur richting Águeda van woensdag 25 tot en met maandag 30 juni 2014. Naast de voetbalmatchen werd in het kader van de jumelage nog een gans programma afgehaspeld. Een bezoek aan een bergstadje waar nog ambachtelijk brood werd gebakken, het voetbalstadion van FC Porto, een namiddagje zee, het museum van dansgroep Mourisca do Vouga en de begraafplaats van de slachtoffers in Trofa!
2019
Van 17 t.e.m. 21 juli 2019 vond het festival ‘Folclore do Vouga 2019’ plaats in Águeda. De dansgroep uit Mourisca do Vouga organiseerde dit festival ter gelegenheid van hun 50-jarig jubileum. Onze volkskunstgroep Drieske Nijpers nam hier ook aan deel. Het bestuur van Águeda nodigde hiervoor een delegatie van onze gemeente uit. Onze burgemeester Maaike De Rudder en schepen Wilbert Dhondt reisden af naar onze zusterstad.
Op donderdag 18 juli werden de dansgroepen die deelnamen aan het festival officieel voorgesteld in het gemeentehuis van Águeda waarbij onze burgemeester en schepen Dhondt aanwezig waren.
Hierna stond ook een gesprek op het programma tussen de burgemeesters (Maaike De Rudder en Jorge Almeida) en schepenen van cultuur (Wilbert Dhondt en Elsa Corga) om toekomstige jumelageprojecten te bespreken.
Onze delegatie stond er ook op om bloemen neer te leggen bij de grafmonumenten van de 10 slachtoffers van het busongeval na hun deelname aan Drieskes Kerremes in 1997. Het was een ingetogen moment. Het verdriet blijft na al deze jaren toch zinderen.
Vrijdag 19 juli maakte onze delegatie kennis met de zusterstad en de regio. Toerisme is dan ook 1 van de belangrijke factoren in onze jumelage. Een bezoek aan Aveiro stond mee op het programma. Aveiro is gelegen aan zee en aan de Ria en wordt doorkruist door kanalen waarop de Moliceiro-boten rondvaren. Deze slanke, kleurrijke boten die vroeger dienden om algen en zeewier uit de Ria te halen, worden nu gebruikt voor toeristische boottochten.
Zaterdag 20 juli vond het slotmoment plaats van het festival georganiseerd door de dansgroep uit Mourisca do Vouga. Hun 50ste verjaardag werd mooi gevierd. Onze volkskunstgroep Drieske Nijpers waren vereerd hier aan te mogen deelnemen.
De burgemeester bracht hier ook een speech waarbij de nagedachtenis van de slachtoffers nog eens werd herhaald en ook over de vriendschapsbanden die hecht moeten blijven. Volgend jaar zijn we trouwens 20 jaar verbroederd.
Meer info
Weet je als inwoner nog niet welke reis je binnenkort wil maken? Bezoek dan zeker het noorden van Portugal eens en breng een bezoekje aan onze zusterstad.