Tot duizend jaar geleden was deze omgeving een moerassig gebied met hier en daar een zandige ophoging. In deze moerassen vormde zich vanaf ongeveer 3000 jaar VC tot 1000 na christus een veenlaag. In de 12e eeuw begonnen de Middeleeuwers de veenlagen te ontginnen. Het veen werd in vierkante blokken uitgespit en gedroogd tot turf. Het turfsteken groeide uit tot een activiteit met een zeer groot economisch belang. Om te kunnen werken in de onherbergzame moerassen werden de eerste dammen en dijken aangelegd die de natte gronden moesten droogmaken en houden. Van dat moment spreken we eigenlijk van polders want we kunnen polders definiëren als ‘door dijken omsloten natte gronden’.
Het afschrapen van de veenlagen en de oprukkende Westerschelde zorgden snel voor problemen. In de 14e eeuw kenden we twee grote overstromingen, maar in de 15e en de 16e eeuw volgden de overstromingen elkaar in een snel tempo op. Deze overstromingen kosten niet enkel het leven aan vele mensen en dieren, ze vernietigden ook het werk van eeuwen. De dijken braken en de moeren en de landbouwgronden kwamen weer onder te staan.
De doodsteek voor onze Middeleeuwse polders kwam er in de aanloop naar de val van Antwerpen. Sinds 1568 waren de Nederlanden in opstand gekomen tegen het Spaanse bewind van Filips II. De Spanjaarden wisten echter het zuidelijke deel van de Nederlanden opnieuw onder controle te krijgen en richten in 1584 de blik op Antwerpen. De verdedigers van Antwerpen probeerden de opmars van de Spanjaarden richting Antwerpen te stuiten door de dijken op verschillende plaatsen door te steken. Heel de polderstreek waaronder Meerdonk kwam hierdoor onder water te staan.
Dit bleef zo gedurende tientallen jaren. De kreken die je hier in het landschap ziet zijn een overblijfsel uit deze periode. In de laagste overstroomde gebieden vormden zich watergeulen door het op en neer stromende water. Bij hoog water stroomde volledig de polders onder en bij laag water trok het water weer weg. Op die manier bleven op de zand- en turfgronden een vruchtbare laag bezinksel achter die tot vandaag de toplaag van onze vruchtbare poldergronden vormen.
De eerste herindijkingen vonden plaats rond 1615 tijdens het 12-jarig bestand tussen de opstandige Hollandse gebieden en Spanje. In die periode zijn ook de Zalegemdijk en de Krekeldijk aangelegd en kwamen de landen in deze omgeving droog te liggen.
Artiest
Sophie Maes
Concept
"De polders bij schemering"
"Het eerste dat me opviel tijdens mijn onderzoek over Sint-Gillis-Waas was de overvloedige natuur, vooral de polders. Om mezelf uit te dagen, koos ik ervoor om de setting tijdens de schemering te plaatsen om de warmte van een zomerse avond vast te leggen."
Locatie
Kruispunt Krekeldijk/Zalegemdijk Meerdonk
